Commons:Kategorie

From Wikimedia Commons, the free media repository
Jump to navigation Jump to search
This page is a translated version of a page Commons:Categories and the translation is 98% complete. Changes to the translation template, respectively the source language can be submitted through Commons:Categories and have to be approved by a translation administrator.
Outdated translations are marked like this.
Other languages:

Shortcuts: COM:C • COM:CAT

Ta strona jest tłumaczeniem oficjalnej zasady Wikimedia Commons. Może być niekompletna, nieaktualna i/lub niewiarygodna. Zwróć uwagę, że jedynym oficjalnym tekstem jest wersja angielska.

Struktura kategorii jest podstawowym sposobem organizacji plików na Commons. Bardzo ważne jest, aby każdy plik mógł być znaleziony dzięki przeglądaniu struktury kategorii. Aby to umożliwić, każdy plik musi być umieszczony bezpośrednio w jakiejś kategorii, i/lub na stronie z galerią, która też należy do jakiejś kategorii. Każda kategoria powinna należeć do bardziej ogólnej kategorii, tak by cały system tworzył strukturę hierarchiczną.

Szybki przewodnik

1. Jak znaleźć odpowiednie kategorie 

:*Znajdź kategorie za pomocą wyszukiwarki (zobacz #Categorization tips)
:*lub sprawdź, jak podobne pliki są kategoryzowane (choć niektóre mogą nie być kategoryzowane)
:*lub zacznij od głównej kategorii tematycznej (Category:Topics)
:*Zaczynając od tych kategorii, sprawdź ich nadrzędne lub podkategorie, aby znaleźć odpowiednią kategorię.  Unikaj wybierania zbyt ogólnych kategorii.

2. Dodaj kategorie do pliku:

Struktura kategorii w Wikimedia Commons

Zasady

Shortcut

Głównymi zasadami są:

Zasada hierarchiczności

Struktura kategorii (idealna) jest hierarchią z pojedynczą kategorią wyjściową, Category:CommonsRoot. Wszystkie kategorie (z wyjątkiem głównej - CommonsRoot) powinny być zawarte w co najmniej jednej innej kategorii, i nie powinno być żadnych cykli (tzn. kategoria nie powinna zawierać siebie samej, ani bezpośrednio ani pośrednio). Struktura kategorii powinna odzwierciedlać hierarchię pojęć, od najbardziej ogólnych w dół do bardzo szczegółowych.

Zasada modułowości

Strona (plik, kategoria) powinna być umieszczona w najbardziej konkretnej kategorii, która odpowiada stronie (nie bezpośrednio w kategoriach ją zawierających). Kategoria sama może należeć do więcej niż jednej kategorii. Kategoria może łączyć dwa lub więcej różnych kryteriów; takie kategorie są nazywane "kategoriami złożonymi". N.p. kategorie Kościoły i Rosja mają wspólną podkategorię Kościoły w Rosji

Zasada prostoty

Zasada ta sugeruje, aby nie łączyć zbyt wielu różnych kryteriów.

Zasada selektywności

Nie powinniśmy klasyfikować w tej samej kategorii przedmiotów związanych z różnymi tematami. Na każdy temat powinna przypadać jedna kategoria; należy unikać kategorii wieloprzedmiotowych. Nazwa kategorii powinna być jednoznaczna i nie homonimiczna.

Zasada uniwersalności

Identyczne elementy powinny mieć identyczne nazwy dla wszystkich krajów i na wszystkich poziomach kategoryzacji. Struktura kategoryzacji powinna być możliwie jak najbardziej systematyczna i ujednolicona, a jeśli to możliwe, lokalne dialekty i terminologia powinny zostać wyeliminowane na rzecz uniwersalności. Analogiczne gałęzie kategoryzacji powinny mieć analogiczną strukturę.

Rodzaje odzwierciedlonych relacji

Struktura kategorii powinna odzwierciedlać hierarchię pojęć, od najbardziej ogólnego do bardzo szczegółowego. Struktura ta wykorzystuje i łączy różne typy relacji, na przykład:

  • Hiponimia: rodzaj/typ… (typowo w taksonomii biologicznej)
  • Meronimia: część…, członek… (typowo dla podziałów geograficznych, budynków/pomieszczeń, urządzeń/komponentów itp.)
  • Atrybuty:
    • Atrybuty jakościowe i ogólne (kolor, kształt, rozmiar, zdolność lub niepełnosprawność, narodowość, technika, jakość, nagrody…)
    • Lokalizacja: gdzie, w…, z… (miejsce/wydarzenie, miejsce/budynek, miejsce/wystawa, miejsce/ludzie, kraj/język, źródło/dzieło, fabryka lub kraj/produkt itp.)
    • Czas: kiedy (czas/wydarzenie, czas/sytuacja przedstawiona, czas narodzin, powstania lub budowy, czas śmierci, rozbiórki lub zakończenia itp.)
  • Relacje agentowe i wpływowe: (twórca/dzieło, urządzenie/produkt, firma/produkt, dziedzina lub zawód/ich tematy i terminy, rodzic/dzieci, podporządkowanie, właściciel/mienie, inicjator/naśladowca, temat/inne tematy mu poświęcone lub nazwane jego imieniem, temat/jego duplikat, imitacja, przedstawienie lub symbol itp.)
  • Modyfikacja: oryginalny/modyfikowany lub modyfikowany/oryginalny (unikać struktury cyklicznej) – przemianowane, przebudowane, przystosowane do innych celów lub przekształcone obiekty.

Główne kategorie

Najwyższe kategorie (zawarte bezpośrednio w CommonsRoot) obrazują podział struktury kategorii według celu, dla jakiego zostały stworzone:

  • Category:Topics - jest to źródłowa kategoria dla hierarchii według tematu. Wszystkie pliki powinny być umieszczone w jednej lub kilku kategoriach z tej części struktury, aby umożliwić innym znalezienie ich wg tematu.
  • Category:Copyright statuses - dla kategorii opisujących status licencyjny plików w nich zawartych. Grafikę można umieścić w jednej lub kilku z tych kategorii, używając odpowiedniego Commons:Oznaczenia licencji.
  • Category:Image sources - służy do kategoryzacji plików według źródła ich pochodzenia (konkretne książki, zbiory itp.)
  • Category:Media types - dla kategorii opisujących typ pliku, np. Audio itp. Zwróćmy uwagę, że ten typ kategoryzacji jest zwykle omijany w przypadku grafik, gdyż zdecydowana większość plików na Commons to różnego rodzaju grafiki.
  • Category:Commons - zawiera kategorie traktujące o zasadach, procedurach i zadaniach administracyjnych. Pliki mogą się znajdować w tej części struktury tylko wtedy, kiedy jest z nimi jakiś problem.
  • Category:User - używana dla kategorii zawierających wikipedystów działających na Commons, pogrupowanych np. wg języka jakim mówią. Zawiera również kategorię galerii wikipedysty, służącą do tworzenia własnych (tzn. nie powiązanych tematycznie) galerii przez użytkowników.

Wykorzystywanie kategorii

Aby dodać stronę (grafikę, stronę galerii, stronę kategorii) do kategorii, wpisz [[Category:Nazwa kategorii]] na końcu strony. Informacje, jak znaleźć dobrą kategorię dla plików które ładujesz oraz galerii, znajdziesz w sekcji Kategoryzacja załadowanych plików poniżej.

Rzadko istnieje potrzeba utworzenia nowej kategorii — zanim to zrobisz, upewnij się, że znasz strukturę istniejących kategorii oraz zwyczaje i zasady stosowane na Commons. Sprawdź, czy istnieje schemat kategorii lub projekt Commons dla twojego tematu, i postępuj według zasad które tam opisano.

Nazwy kategorii

Kategorie powinny być nazwane zawsze po angielsku.

Kategorie odnoszące się do przedmiotów lub ludzi powinny mieć generalnie nazwy w liczbie mnogiej: Category:Tools (narzędzia), Category:Artists (artyści), Category:Lakes (jeziora) itd., w przeciwieństwie do: Category:History (historia), Category:Weather (pogoda), Category:Music (muzyka).

Kategorie grupujące podkategorie według nazwy powinny generalnie być nazywane „według nazwy”, a nie „alfabetycznie” (np. Category:Ships by name).

Nadal nie potrafimy obsługiwać nazw kategorii w różnych językach, ale ten problem powinien zostać rozwiązany poprzez odpowiednie zmiany w oprogramowaniu MediaWiki (patrz bugzilla:5638). Tworzenie poplątanych struktur kategorii w różnych językach tylko pogorszyłoby sprawę. Kategorie dotyczące form żywych powinny używać nazwy naukowej (łacińskiej).

Ogólna dyskusja na temat kategorii w oprogramowaniu MediaWiki znajduje się na stronie stronie instrukcji użytkownika o kategoriach.

Kategoryzowanie stron

Aby dodać stronę (obraz, stronę galerii lub stronę kategorii) do kategorii, dodaj następujący kod na końcu strony.

[[Category:Nazwa kategorii]]

Na przykład, jeżeli przesyła się diagram obrazujący orbitę komet, można dodać następujące kategorie na stronie opisu grafiki: 

[[Category:Astronomical diagrams]]
[[Category:Comets]]

Sprawi to, że diagram pojawi się jednocześnie w kategorii Diagramy, oraz w kategorii Komety.

Aby uzyskać informacje na temat tego, jak znaleźć odpowiednie kategorie dla swoich przesyłanych plików i galerii, zapoznaj się z sekcją Znajdź odpowiednią kategorię poniżej.

Tworzenie nowej kategorii

Aby stworzyć nową kategorię, najpierw wpisz jej nazwę na stronie dodawanej do kategorii - tak jak to opisano powyżej. Następnie kliknij w czerwony link do tej kategorii — teraz możesz edytować stronę kategorii, tak samo jak każdą inną stronę wiki.

Strona kategorii powinna zawierać następujące informacje (uszeregowane wg ważności):

  • Linki do kategorii, które umieszczają ją w jednej lub więcej nadrzędnych kategorii.
  • Krótki opis wyjaśniający, co powinno się znajdować w kategorii. Angielski jest językiem preferowanym, ale można też dodać opisy w innych językach.
  • Odnośniki interwiki lub międzyjęzykowe do artykułu lub kategorii o tej samej tematyce w Wikipedii poprzez dodanie odpowiednich odnośników do podstron na odpowiedniej stronie Wikidanych. Po utworzeniu strony kategorii kliknij „Dodaj odnośniki” w sekcji „W Wikipedii” na dole paska bocznego po lewej stronie, aby je dodać.

Zobacz także #How to categorize: guidance by topic, aby uzyskać wskazówki dotyczące konkretnych klas kategorii, na przykład kategorii dotyczących #People.

Sortowanie kategorii

Jeśli kategoria powinna zostać posortowana według innego ciągu niż tytuł kategorii, istnieją na to dwa sposoby:

Definiowanie klucza sortowania (ciągu sortującego) dla wszystkich kategorii nadrzędnych: 

{{DEFAULTSORT:klucz sortowania}}
[[Category:Kategoria nadrzędna A]]
[[Category:Kategoria nadrzędna B]]
To posortuje kategorię we wszystkich kategoriach nadrzędnych według określonego klucza sortowania. Na przykład, tytuł kategorii dotyczącej osoby nie byłby odpowiednim ciągiem sortującym. Dla takich kategorii wstaw przed kategoriami linię z poprawnym ciągiem sortującym, na przykład:
{{DEFAULTSORT:Nazwisko, Imię}}

Definiowanie klucza sortowania (ciągu sortującego) dla jednej z kategorii nadrzędnych: 

[[Category:Kategoria nadrzędna A|klucz sortowania]]
[[Category:Kategoria nadrzędna B]]
To również nadpisze wszelkie ewentualnie zdefiniowane DEFAULTSORT dla „Kategorii nadrzędnej A”.

Domyślna kolejność sortowania w Commons to: 

░ ! " # $ % & ' ( ) * + , - . / 0 9 : ; < = > ? @ A a Z z [ \ ] ^ _ ` { | } ~ É é 📚

→Zobacz także: Meta:Help:Sorting#Sort modes po więcej informacji.

Zmiana nazw lub przenoszenie kategorii

Zobacz Commons:Przemianowanie kategorii.

Bardziej stosowna kategoryzacja

Strony (w tym strony kategorii) są kategoryzowane według ich tematu, a nie treści, ponieważ zawartość zazwyczaj nie jest stałą cechą strony kategorii; w szczególności możesz chwilowo znaleźć nieodpowiednie treści na stronie kategorii.

Przykład: Załóżmy, że Category:Spheres zawiera tylko zdjęcia kryształowych kul. Nie należy dodawać Category:Glass na stronie kategorii, zgodnie z aktualną zawartością, ponieważ kule mogą być wykonane z różnych materiałów. Zazwyczaj każde zdjęcie przedstawiające obiekt szklany byłoby już skategoryzowane w Category:Glass (lub w kategorii w jej podstruktury). Dlatego, jeśli Category:Spheres jest naprawdę zatłoczona zdjęciami kryształowych kul, lepszym pomysłem byłoby stworzenie nowej strony kategorii, takiej jak Kategoria:Szklane kule lub Kategoria:Kryształowe kule, skategoryzowane w Category:Spheres i Category:Glass.

Ogólnie, pliki powinny być umieszczone w najbardziej szczegółowej kategorii, jaka istnieje dla danego tematu. Na przykład, pliki w Category:Paris (Paryż) nie powinny być jednocześnie zawarte w Category:France (Francja) (zobacz też poniższą sekcję nadmierna kategoryzacja). Jeżeli nie znalazłeś pasującej kategorii, możesz ją stworzyć — ale najpierw uważnie przeczytaj sekcję wykorzystywanie kategorii.

Nie oznacza to, że grafika może należeć tylko do jednej kategorii; znaczy to, że grafiki nie powinny być umieszczane w zbędnych lub zbyt ogólnych kategoriach. Na przykład, zdjęcie przedstawiające niedźwiedzia polarnego uratowanego z góry lodowej przez helikopter powinno być umieszczone w kategoriach: Category:Ursus maritimus (niedźwiedź polarny), Category:Icebergs (góry lodowe), Category:Helicopters (helikoptery) i Category:Search and Rescue (ratownictwo). Nie powinno być jednak umieszczone w kategoriach: Category:Ursidae (niedźwiedziowate) ani Category:Aircraft (lotnictwo).

Porady dotyczące kategoryzacji

Zawsze powinieneś umieścić załadowane przez siebie pliki w kategorii i/lub na stronie galerii odpowiedniej dla tematu, tak aby twój wkład mógł być znaleziony i użyty przez innych. Kategorie (lub galerie) które wybierzesz powinny dawać odpowiedź na co najmniej jedno z poniższych pytań:

  • co? / kogo? co lub kogo pokazuje grafika? Na przykład Category:Houses (domy) lub Category:Jimbo Wales
  • gdzie? gdzie zostało zrobione zdjęcie? Oczywiście jest to szczególnie ważne dla zdjęć przedstawiających jakieś miejsca. Np. Category:Saxony (Saksonia)
  • kiedy? stosowane w przypadku, gdy istnieje jakiś kontekst historyczny. Np. Category:World War II (II wojna światowa)
  • kto? jeżeli twórca jest dobrze znany, warto kategoryzować wg nazwiska, np. Category:Rembrandt; możesz także użyć stron z przestrzeni nazw Twórca jako szablonów, aby to osiągnąć. Szczegóły na stronie Commons:Creator.
  • jak? powinno dostarczać informacji o typie pliku, np. Category:Audio

Powyższe pytania dotyczą głównych aspektów obrazu podlegającego kategoryzacji. W przypadku niektórych obrazów sensowne jest użycie wszystkich, w przypadku innych rozsądne jest użycie tylko jednego lub dwóch obrazów. Ponadto istnieje kilka innych aspektów obrazów, które można wykorzystać do kategoryzacji obrazu:

Ten ostatni zestaw jest użyteczny i ważny, ale powinien być zawsze stosowany w dodatku do głównego zestawu kryteriów.

Kategoryzacja w Wikimedia Commons jest bardziej szczegółowa i głęboka niż kategoryzacja w projektach Wikipedii. W porównaniu do nich, Commons ma więcej kategorii dla poszczególnych tematów – miejsc, ludzi, organizacji, wydarzeń, terminów itp. Prawie każdy artykuł na Wikipedii może mieć odpowiadającą mu kategorię w Commons. Jednak nawet jeśli istnieje więcej zdjęć zwykłej osoby lub incydentalnego wydarzenia, praktyczne jest grupowanie ich w specjalnej kategorii i kategoryzowanie tej kategorii, zamiast kategoryzowania wszystkich podobnych obrazów indywidualnie do identycznego zestawu kategorii nadrzędnych.

Znajdź odpowiednią kategorię

Aby znaleźć odpowiednią kategorię dla swoich plików, powinieneś zacząć poszukiwania od najbardziej ogólnej kategorii. Następnie zawężaj wybór, schodząc do coraz niższych podkategorii, aż znajdziesz najwęższą możliwą kategorię odpowiadającą twojemu plikowi. Możesz przeszukiwać strukturę kategorii korzystając z kolejnych linków do podkategorii, albo rozwijając drzewko podkategorii klikając na mały symbol + przy nazwie kategorii. Poniższa sekcja struktura kategorii może stanowić punkt wyjścia. Możesz też spróbować wykorzystać CommonSense, narzędzie stworzone aby pomagać w kategoryzacji na podstawie słów kluczowych.

Nadmierna kategoryzacja

Nie twórz linków takich, jakie pokazuje przekreślona strzałka!

Nadmierna kategoryzacja zdarza się, kiedy grafika jest umieszczona w kilku kategoriach w obrębie jednego drzewa. Generalna zasada brzmi zawsze umieszczaj grafikę w najbardziej szczegółowej kategorii, a nie w kategoriach ją poprzedzających. Przykład:

Przypuśćmy, że mamy kule w kolorze żółtym. Możemy pomyśleć o kategorii Category:Yellow spheres (żółte kule) oraz o kategorii Category:Spheres (kule). Obrazek, jaki chcemy skategoryzować, przedstawia żółte szklane kulki do gry. Dodajemy plik do kategorii Category:Yellow spheres. Gdybyśmy teraz dodali plik jeszcze do kategorii Category:Spheres, będzie to nadmierna kategoryzacja: ponieważ już wiemy, że przedstawione przedmioty to kule.

Stosuje się to do większości grafik: jak wspomniano powyżej, pliki z kategorii Category:Paris nie powinny być jednocześnie w kategorii Category:France, pliki z kategorii Category:Albert Einstein nie powinny być jednocześnie w kategorii Category:Physicists from Germany (fizycy z Niemiec) itd.

Dlaczego nadmierna kategoryzacja to problem

Zwykle przyjmuje się, że im więcej kategorii przypiszemy do grafiki, tym łatwiej będzie ją znaleźć. Kolejny przykład: podążając za tą logiką, każde zdjęcie przedstawiające człowieka powinno być w kategorii Ludzie, bo nawet jeżeli nie wiesz na temat osoby której szukasz nic ponad to, że jest człowiekiem, będziesz w stanie ją znaleźć. Rezultat to przepełniona kategoria nadrzędna, w której musisz przejrzeć setki, albo nawet tysiące grafik zanim znajdziesz to, czego szukasz. Prawdopodobnie nie znajdziesz tego, kogo szukasz, a co więcej, osoba która szuka ogólnego zdjęcia człowieka ażeby zilustrować artykuł pl:Człowiek, dojdzie do wniosku że nie jest w stanie go znaleźć w morzu zdjęć gwiazd filmowych, naukowców i polityków.

Na niższych poziomach problem nie będzie tak widoczny, bo liczba grafik będzie mniejsza — ale i tak może sięgać setek. Jednak problem istnieje nadal: wróćmy do Einsteina. Wiem, że był fizykiem, więc zaglądam tam. Znajduję w końcu jakieś zdjęcie pomiędzy setkami w tej kategorii - nie jest najlepsze, ale jedyne jakie znalazłem. Skoro znalazłem tu jakieś zdjęcie, zakładam że nigdzie indziej nie ma ukrytych więcej zdjęć, zamiast spojrzeć dalej do kategorii Category:Physicists from Germany (fizycy z Niemiec) i dalej do znalezionej tam podkategorii Category:Albert Einstein, gdzie mógłbym znaleźć lepsze. Jak więc widać, nadmierna kategoryzacja prowadzi do dwóch problemów: nadrzędna kategoria jest zaśmiecona, a użytkownicy zatrzymują poszukiwania najbardziej odpowiedniej kategorii, jeżeli znaleźli taką która zawiera odpowiedni obrazek.

Niewłaściwa kategoryzacja kategorii powoduje nadmierną kategoryzację

Może to dziwnie zabrzmieć, ale niedostateczna kategoryzacja może spowodować nadmierną kategoryzację. Zdarza się to, kiedy kategoria jest niepoprawnie skategoryzowana, prowadząc do tego, że użytkownicy będą dodawali niepotrzebne kategorie po to, aby umieścić ją w tej właściwej. Przykład: Category:Eivør Pálsdóttir należała tylko do kategorii Category:People by alphabet (ludzie wg alfabetu). Jeżeli więc dodam zdjęcie tej osoby, i wiem kim ona jest, umieszczę to zdjęcie również w kategoriach Category:People of the Faroe Islands (ludzie z Wysp Owczych) i Category:Vocalists (wokaliści). Będzie to nadmierna kategoryzacja, spowodowałem bałagan w nadrzędnych kategoriach dodając grafikę bezpośrednio do nich.

Podobny problem to błędna kategoryzacja: Category:Notting Hill przez ponad miesiąc była umieszczona w Category:London. Osobę ładującą nowe zdjęcie będzie kusiło, aby dodać je do Category:Kensington and Chelsea, bo w tej dzielnicy leży Notting Hill. Zamiast tego, każda grafika powinna należeć do jak najbardziej szczegółowcych kategorii, a te kategorie powinny być z kolei umieszczone w jak najbardziej szczegółowych kategoriach nadrzędnych.

Kiedy natkniesz się na taką sytuację, popraw przypisanie do kategorii, jeżeli jesteś w stanie to zrobić. Pozwoli to nie tylko uniknąć nadmiernej kategoryzacji, ale również ułatwi poruszanie się po drzewie kategorii.

<span id="_Exception_for_images_with_more_categorized_subjects">

Wyjątek dla zdjęć z większą liczbą kategoryzowalnych obiektów

Plik przedstawiający tylko jeden istotny temat nie powinien być nadmiernie kategoryzowany. Jeżeli plik przedstawia dodatkowe istotne tematy, a dodatkowe tematy nie mają własnych podkategorii, można rozważyć tymczasowe sklasyfikowanie obrazu zarówno w podkategorii, jak i kategorii nadrzędnej.

Na przykład, taka sytuacja może wystąpić w przypadku fotografii trzech polityków, z których jednym jest Angela Merkel (która ma swoją własną kategorię w Commons), a dwóch pozostałych polityków nie ma jeszcze swoich kategorii. Chociaż obraz z pewnością byłby skategoryzowany w Category:Angela Merkel lub jednej z jej podkategorii, zazwyczaj uznawane byłoby za nadmierne kategoryzowanie, aby również umieszczać go w Category:Politicians of Germany. Użytkownicy jednak mało prawdopodobnie będą szukać dwóch pozostałych polityków w kategorii Merkel. Idealnie, powinniśmy stworzyć konkretne podkategorie dla dwóch pozostałych polityków (gdzie to uzasadnione) lub znaleźć inne odpowiednie podkategorie (np. Category:Politicians of Bavaria lub Category:Members of the FDP, itp.), które pozwoliłyby nam uniknąć nadmiernego kategoryzowania. W niektórych okolicznościach jednak możemy potrzebować tymczasowo skategoryzować obraz w Category:Politicians of Germany, gdy inne odpowiednie podkategorie jeszcze nie istnieją.

Kraje mogą być kategoryzowane jako część wielu nakładających się kategorii. Na przykład, Category:India znajduje się zarówno w Category:Countries of South Asia, jak i w Category:Countries of Asia.

Również kategorie użytkowników są wyłączone z nadmiernej kategoryzacji, ponieważ nie są widoczne dla większości przeglądających, a użytkownicy projektu uwzględniają je do wielu różnych celów, takich jak sortowanie, statystyki, wypełnianie wartości skrzynek użytkowników itp.

Jak kategoryzować: poradniki według tematów

Dla niektórych kategorii istnieją specjalne wskazówki dotyczące najlepszego sposobu sortowania treści w tej kategorii. Wskazówki te można znaleźć w schemacie kategorii lub w projekcie Commons dotyczącym twojego tematu. W tej sekcji znajdują się również informacje dotyczące kategoryzacji, a czasami wskazówki znajdują się na górze strony kategorii, w przestrzeni nazw namespace. Na przykład, niektóre wskazówki dotyczące kategoryzowania treści przedstawiających ludzi znajdują się na górze Category:People, a niektóre w sekcji Ludzie poniżej.

Struktury

Treści przedstawiające Struktury, np. Budynki i Tunele, mogą być klasyfikowane w ten sposób:

Kategoria Struktury. Najpierw sprawdź, czy istnieje już kategoria dla tej konkretnej struktury.

  • Jeśli tak: umieść ją tam.
  • Jeśli nie: jeśli masz więcej niż dwa zdjęcia: stwórz nową kategorię, nazwaną na cześć struktury. Na przykład Category:Rheinbrücke Emmerich. Użyj powszechnie znanej nazwy, niekoniecznie angielskiej.

Następnie kategoryzujesz kategorię (NIE każde pojedyncze zdjęcie!) według następujących możliwości:

Następnie skategoryzuj obraz według sposobu, w jaki struktura jest przedstawiona, na przykład:

Również weź pod uwagę widoczne części i kontekst:

Ludzie

Treści przedstawiające ludzi powinny być umieszczane w kategoriach, które ich opisują, takie jak Category:Economists from the United States. Zacznij eksplorację w Category:People.

Proszę zapoznać się z Commons:Suggested category scheme for people w celu uzyskania szczegółowych informacji na temat nazewnictwa i organizacji tych kategorii.

Krajobrazy, widoki na zewnątrz

Treści przedstawiające dany temat z wspólnego punktu widzenia są grupowane w kategoriach Widoki tematu z punktu widzenia, takich jak Widoki Katedry w Sewilli z Giraldy. Takie kategorie powinny być podkategoriami zarówno kategorii tematu (Katedra w Sewilli w tym przykładzie), jak i kategorii punktu widzenia (Giralda w tym przykładzie).

W tym przykładzie kategoria Widoki Katedry w Sewilli z Giraldy nie jest umieszczona bezpośrednio w kategoriach tematu i punktu widzenia, ale w Widoki Katedry w Sewilli oraz Widoki z Giraldy. Takie kategorie pośrednie są często konieczne do stworzenia struktury i uniknięcia nadmiernego kategoryzowania, szczególnie w przypadku widoków miasta z punktu widzenia znajdującego się w obrębie miasta. Na przykład, Widoki Rzymu z Pincio potrzebuje kategorii pośredniej Widoki Rzymu, aby uniknąć umieszczania jej bezpośrednio w Rzym, co stanowiłoby nadmierne kategoryzowanie.

Teksty

Teksty, takie jak skany książek, powinny zazwyczaj mieć kategorię dla każdej wersji skanu i każdej edycji tekstu. Tak więc książka opublikowana w trzech oddzielnych edycjach miałaby kategorię nadrzędną dla książki, trzy podkategorie dla każdego tekstu oraz dalsze podkategorie dla tekstu w formacie jpeg, DjVu itp., zakładając, że każda wersja została faktycznie przesłana. (Kategorie nie byłyby tworzone dla edycji, które nie są dostępne na Commons.) Jest to szczególnie ważne dla plików w formatach innych niż DjVu i PDF, gdzie kategoria jest jedynym praktycznym sposobem na utrzymanie skanów razem; zobacz np. Category:The Chronicles of England, Scotland and Ireland, Holinshed, 1587, która zawiera 2857 obrazów jpeg skanów stron.

Instytucje kultury (GLAM)

W przypadku problemów z kategoryzacją związanych z masowymi darowiznami treści od GLAM-ów (Galerie, Biblioteki, Archiwa i Muzea), proszę zapoznać się z Commons:Guide to batch uploading#Categories.

Lista czynności przy kategoryzacji

Obecnie bot sprawdza, czy nowo przesłane pliki są skategoryzowane w kategoriach tematycznych i próbuje skategoryzować pliki, które nie są. Przed 17 czerwca 2015 roku CategorizationBot był odpowiedzialny za tę pracę. Od czerwca 2019 roku SteinsplitterBot okazjonalnie sprawdza pliki, które nie mają kategorii.

Przepływ pracy jest następujący:

  1. Użytkownik przesyła nowy plik i dodaje kategorie (lub nie).
  2. Bot sprawdza, czy plik jest skategoryzowany.
  3. * Plik jest już skategoryzowany => ok
  4. * Plik nie jest skategoryzowany => bot oznacza plik do Category:Media needing categories. Pliki z dzisiaj znajdują się w Category:Media needing categories as of 5 February 2025
  5. Użytkownicy dalej kategoryzują pliki (np. dyfuzja kategorii poniżej)

Zobacz też: User CategorizationBot#Process, statystyki kategoryzacji

Możliwe są inne, ręczne procesy kategoryzacji:

  • Wypełnianie kategorii: Użyj odpowiednich słów kluczowych w wyszukiwarce, aby znaleźć pliki, które powinny znajdować się w danej kategorii, i umieść je tam.
  • Dyfuzja kategorii: Przejdź do Category:Categories requiring diffusion, wybierz zatłoczoną kategorię, stwórz odpowiednie podkategorie, jeśli to konieczne, i przenieś pliki do podkategorii. Gadżety takie jak Cat-a-lot i HotCat mogą pomóc.

Kategorie z oznaczeniem "HIDDENCAT"

Skrót

Wiele kategorii nietematycznych jest oznaczonych za pomocą magicznego słowa __HIDDENCAT__ lub {{Hiddencat}} na stronie kategorii. Zaletą używania szablonu jest to, że pojawi się dodatkowy infobox dla użytkownika, informujący, że: 

"Ta kategoria jest niewidoczna na stronach jej członków, chyba że odpowiednia preferencja użytkownika jest ustawiona."

Przykładem użycia __HIDDENCAT__ jest Category:PD NASA. Przykładem użycia szablonu jest Category:Wildtunis/100WikiCommonsDays.

Chociaż kategorie są zazwyczaj widoczne na każdej stronie, kategorie oznaczone __HIDDENCAT__ lub {{Hiddencat}} są widoczne tylko:

  • na ekranie edycji: na końcu ekranu, poniżej pola edycji
  • na stronach kategorii:
 ** w podkategoriach do ukrytej kategorii: w normalnej lokalizacji, ale na osobnej linii z mniejszą czcionką i etykietą "Hidden categories."
 ** w kategoriach nadrzędnych: w ten sam sposób, co inne kategorie
  • na stronach opisu plików i stronach galerii: dla zalogowanych użytkowników, którzy wybrali opcję "Pokaż ukryte kategorie" w swoich preferencjach wyglądu. Jest to aktywowane dla wszystkich nowo zarejestrowanych użytkowników.

Ta funkcja jest zazwyczaj używana dla kategorii opartych na szablonach, takich jak kategorie oparte na tagach licencyjnych. Na przykład umieszczenie {{PD-old-100}} na stronie opisu pliku dodaje plik do Category:Author died more than 100 years ago public domain images, która jest oznaczona __HIDDENCAT__.

Aby uzyskać więcej szczegółów, zobacz sekcję pomocy na temat ukrytych kategorii dla Mediawiki (oprogramowania, które wykorzystuje Commons).

Szablony kategorii

Niektóre szablony są zaprojektowane do użycia na stronach kategorii - zobacz Category:Category namespace templates. Jeśli kategoria jest powiązana z wpisem w Wikidacie, możesz użyć:

który wyświetla podsumowanie informacji o temacie dostępnych w Wikidacie, a także automatycznie dodaje kategorie dotyczące daty urodzenia/śmierci/imienia/ID pomnika.

Niektóre z bardziej powszechnie używanych szablonów to Category:Category header templates, takie jak: 

 ** {{By country category}}, {{By language category}}, {{By century category}} - dla specyficznych typów kategorii meta

Narzędzia

Further information: Commons:Narzędzia 
 ** Cat-a-lot: A tool that helps with moving multiple files between categories or adding categories to search results. [documentation / talk] 
 ** HotCat: d Easily add / remove / change a category on a page, with name suggestions. [documentation / example / talk] 
 ** Gallery Details: Adds a link in the toolbox to display galleries and categories (and Newimages and Search result pages) with extensive details from file description pages and links to easily mark an image without source, etc. If Pretty log is activated, it also works on Log pages. [documentation / talk] 
 ** Place categories above content, but below image on file description pages.   - modyfikuje umiejscowienie kategorii w interfejsie użytkownika.
 ** Add a link to category pages to search for the category name with the option "-incategory". This excludes files already in the category (doesn't work if the category was added by a template). [talk] 
  • Narzędzia Toollabs / toolserver
 ** PetScan – ta nowa wersja ma inne funkcje
 ** English vCat – rysuje drzewa kategorii. Na przykład https://tools.wmflabs.org/vcat/render?wiki=commonswiki&category=Water%20wells generuje wykres dla kategorii nadrzędnych Category:Water wells
  • Strony specjalne
 ** Alfabetyczne listy kategorii z plikami lub innymi stronami w nich – w tym kategorie, które nie istnieją
 ** Drzewo kategorii
 ** Nie używane kategorie – w tym kategorie przekierowane za pomocą {{Category redirect}}
 ** Nie skategoryzowane kategorie
  • Bookmarklety
 ** Bookmarklety do przekierowywania kategorii
 ** Bookmarklety do kategoryzacji samolotów według rejestracji
  • Skrypty, oprogramowanie itp.
 ** AutoWikiBrowser (aby uzyskać dostęp: strona kontrolna)
 ** pywikipediabot category.py (aby uzyskać dostęp: strona z prośbami)
 ** Degrandparent – narzędzie do usuwania plików z kategorii, jeśli są one również w jednej lub więcej jej podkategoriach.
  • Boty
 ** SieBot – zmienia nazwy lub dodaje kategorie. Zobacz dokumentację – prośby.
 ** EuseBot – dodaje dodatkowe kategorie nadrzędne do kategorii (i galerii) w zależności od tego, w której kategorii znajduje się artykuł w angielskiej Wikipedii. Dla prośby.
 ** RussBot – czyści przekierowania kategorii, które nie są puste
 ** CategorizationBot – dodaje nie skategoryzowane obrazy do Mediów potrzebujących kategorii – powiadamia przesyłających i próbuje skategoryzować obrazy (Media potrzebujące przeglądu kategorii)
 ** Prośby o wykonanie pracy

Zobacz też

Retrieved from "https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Commons:Categories/pl&oldid=989413514"